Planując druk gazety, w tym jej tworzenie i druk na papierze gazetowym, warto pamiętać, że często jest to publikacja o charakterze komercyjnym i w związku z tym mogą obowiązywać pewne ograniczenia licencyjne.
Przede wszystkim nie będziemy poruszać tutaj kwestii prawa prasowego – nie każda drukowana „gazeta” jest gazetą, czasopismem, czy innym medium informacyjnym. Pragniemy za to zwrócić uwagę na ograniczenia licencyjne na wykorzystywane materiały graficzne i okołograficzne. Zresztą prawo prasowe dostępne jest tutaj, zaś tutaj zamieszczamy link do artykułu na wikipedii.
Wróćmy do tematu: istotnym jest zwrócenie uwagi, czy daną grafikę lub czcionkę możemy wykorzystać komercyjnie, a jeśli tak to w jakim zakresie.
Przykład 1: czcionka z myfonts.
Wyobraźmy sobie sytuację, że chcemy kupić czcionkę neue helvetica thin w sklepie myfonts.com do projektu gazety. Na stronie wyboru myfonts pojawi nam się możliwość wyboru opcji. A będą to m.in.
- licencja desktop za 43 dolary,
- webfonts (kolejne 43)
- app (730 za rok)
- electronic doc (86)
- digital ad / e-mail: 1 mln za 43
- itd.
Zatem Podsumujmy przykład czcionek z myfonts:
licencja ogranicza nas do użycia czcionki w wybranym medium, zgodnie z zasadą: chcesz więcej praw? Dokup licencję.
Przykład: ograniczenia stanowisk
Czcionki są często traktowane jako program i obowiązują w nich zasady opisane przez autora w licencji. Czasem zasady są liberalne, np. możliwość instalacji czcionki na paru stanowiskach, tj. komputerach służących np. do składu gazety, czasem są mocno ograniczające, nie dość, że do stanowisk, ale np. do nakładów publikacji. Jako przykład zajrzyjmy do informacji licencyjnych na jednej ze stron sprzedających czcionki, znajdziemy tam taki cytat:
Most standard end user licenses license a font for use on up to five CPUs and one printer within an organization
źródło
czyli przeczytamy informację, że sporo czcionek sprzedawanych w ramach usługi fonts.com zezwala na instalację zakupionej czcionki na 5 stanowiskach komputerowych i jednej stacji drukarskiej wewnątrz firmy. Taki zapis pozwala sporo zaoszczędzić zwłaszcza w mniejszych studiach graficznych.
Przykład 3: inne ograniczenia w licencji
Oprócz ograniczeń dotyczących rodzajów nośników na jakich można wykorzystać czcionkę, często pojawiają się ograniczenie ilościowe, tzn. autorzy zastrzegają sobie, że druk gazety nie może przekroczyć X tysięcy egzemplarzy lub nie można zarobić na rozwiązaniu więcej niż X tys. USD / Euro.
Przykład 4: zdjęcia stockowe
Również podobnym ograniczeniom co czcionki, podlegają grafiki. Tutaj trzeba wiedzieć, że zakup grafiki, nie daje nam pełnych praw do niej. Kupując grafikę, kupujemy możliwość wykorzystania jej w konkretnej przestrzeni.
Dla przykładu Getty Images mocno rozróżnia stawki za różne rozdzielczości. Spójrzmy na licencję ze zdjęcia
– w wersji small, w cenie 150 Euro otrzymujemy zdjęcie w rozdzielczości 728 x 484 i 72 dpi. To bardzo mało jak na druk gazetowy, zwłaszcza gdyby miało dotyczyć to zdjęcia całostronicowego.
– wersja medium w cenie 335 Euro to już rozdzielczość 2126 x 1414 i 300 DPI, czyli dla zdjęć przeznaczonych do druku gazety, całkiem sporo. Możliwe, że nawet przy całej stronie drukarnia gazetowa nie będzie miała zastrzeżeń co do jakości.
– wersja large, to już rozdzielczość na poziomie 6048 x 4024 i 300DPI w kwocie 475 Euro. Takie zdjęcie będzie się dobrze komponowało na okładce gazety A3, a tym bardziej czasopisma.
Tutaj grafika jest sprzedawana w ramach licencji Royalty-free Getty Images, która w skrócie opisana jest tak:
Getty Images royalty-free includes:
Unlimited print runs and digital impressions
Comprehensive protection: no monetary limit on indemnification
Straightforward discounts: stock up and save on images and videos with packs.
czyli generalnie bez ograniczeń. Ale Getty Images również sprzedaje zdjęcia w ramach licencji Rights-Managed/Rights-Ready. I tu już pojawia się sporo ograniczeń:
„Limited to the specific use, medium, period of time, print run, placement, size of content, and territory selected, and any other restrictions that accompany the content on the Getty Images website (or any other method of content delivery) or in an order confirmation or invoice. Non-Exclusive, meaning that, unless otherwise indicated on the website, your invoice, sales order or separate agreement, you do not have exclusive rights to use the content. Getty Images can license the same content to other customers.
Przykład 5: restrykcje licencyjne
Pozostając nieco przy licencji Getty Images, warto zwrócić uwagę na paragraf „Restricted Uses”. Jest to paragraf w którym przeczytamy:
No Unlawful Use. You may not use content in a pornographic, defamatory or other unlawful manner, to promote violence or hatred, or in violation of any applicable regulations (including for sports content, any restrictions or credentials issued by a sports league or governing body) or industry codes.
No Alteration of Editorial Content. Content marked „editorial” or „intended for editorial” may be cropped or otherwise edited for technical quality, provided that the editorial integrity of the content is not compromised, but you may not otherwise alter the content.
No Standalone File Use. You may not use content in any way that allows others to download, extract or redistribute content as a standalone file (meaning just the content file itself, separate from the project or end use).
No Sensitive Use Without Disclaimer. If you use content that features models or property in connection with a subject that would be unflattering or unduly controversial to a reasonable person (for example, sexually transmitted diseases), you must indicate: (1) that the content is being used for illustrative purposes only, and (2) any person depicted in the content is a model. For example, you could say: „Stock photo. Posed by model.” No disclaimer is required for content marked „editorial” or „intended for editorial” that is used in a non-misleading editorial manner.
No False Representation of Authorship. You may not falsely represent that you are the original creator of a work that is made up largely of licensed content. For instance, you cannot create artwork based solely on licensed content and claim that you are the author.
Collection Specific Restrictions. If you are licensing content from the following collections, please click here for additional restrictions: Digital Globe; BBC Motion Gallery; TVNZ; NBA; NBC News Archives; Storyful.
co po polsku można przetłumaczyć mniej więcej tak:
Bezprawne Wykorzystanie. Nie możesz używać treści w sposób pornograficzny, zniesławiający lub w inny sposób nielegalny, aby promować przemoc lub nienawiść, ani w naruszeniu obowiązujących przepisów (w tym przepisów dotyczących treści sportowych, jakiekolwiek ograniczenia lub uprawnienia wydane przez ligę sportową lub organ regulacyjny) lub kodeksów branżowych.
Brak Zmiany Treści Redakcyjnej. Treść oznaczona jako „redakcyjna” lub „przeznaczona do celów redakcyjnych” może być przycinana lub w inny sposób edytowana w celu poprawy jakości technicznej, pod warunkiem że integralność redakcyjna treści nie zostaje naruszona, ale nie możesz w inny sposób zmieniać treści.
Brak Samodzielnej Użytkowej Wersji Pliku. Nie możesz używać treści w taki sposób, który umożliwia innym pobieranie, wyodrębnianie lub rozpowszechnianie treści jako samodzielnego pliku (oznacza to tylko sam plik treści, oddzielony od projektu lub zastosowania końcowego).
Brak Użycia Treści Wrażliwych Bez Ostrzeżenia. Jeśli używasz treści, która przedstawia modele lub mienie w związku z tematem, który byłby niepochlebny lub nadmiernie kontrowersyjny dla przeciętnej osoby (na przykład choroby przenoszone drogą płciową), musisz zaznaczyć: (1) że treść jest używana tylko w celach ilustracyjnych, i (2) że osoba przedstawiona na treści jest modelem. Na przykład możesz napisać: „Zdjęcie stockowe. Pozowane przez modela.” Brak konieczności umieszczania takiego ostrzeżenia dotyczy treści oznaczonej jako „redakcyjna” lub „przeznaczona do celów redakcyjnych”, jeśli jest używana w niezwprowadzający w błąd sposób redakcyjny.
Brak Fałszywego Przedstawiania Autorstwa. Nie możesz fałszywie twierdzić, że jesteś oryginalnym twórcą dzieła, które w dużej mierze składa się z treści licencyjnych. Na przykład nie możesz tworzyć dzieł sztuki opartych wyłącznie na treści licencyjnej i twierdzić, że jesteś autorem.
Ograniczenia Konkretnej Kolekcji. Jeśli uzyskujesz licencję na treść z następujących kolekcji, prosimy kliknij tutaj, aby uzyskać informacje o dodatkowych ograniczeniach: Digital Globe; BBC Motion Gallery; TVNZ; NBA; NBC News Archives; Storyful.
Przykład 6: zdjęcia edytorskie.
Pozostając w temacie zdjęć, pamiętajmy również, że ogrom zdjęć ma charakter edytorski, to znaczy można je wykorzystać w gazecie TYLKO jako ilustrację do artykułu na wybrany temat. Dla przykładu: nie możemy zakupić zdjęcia celebryty z jakiegoś eventu i wykorzystać go w reklamie produktu.
Podsumowanie
Podsumujmy, druk gazet, wydruk publikacji, w tym druk na papierze gazetowym, to najczęściej działalność o charakterze komercyjnym. Mamy medium (gazeta), która przez proces druku w drukarni gazet staje się medium, rozdawanym bezpłatnie lub płatnie. Jednak usługi druku gazet nie są bezpłatne i należy za nie zapłacić, a więc najczęściej należy pozyskać czy to reklamodawców, czy sponsorów. Charakter komercyjny może tutaj zachodzić. W związku z tym, należy weryfikować, w jaki sposób możemy wykorzystywać wybrane zdjęcia, czcionki, programy. Niejednokrotnie możemy natknąć się na sytuację, że jakieś rozwiązanie jest bezpłatne, ale tylko do rozwiązań niekomercyjnych. Spotkamy się z ograniczeniami w ilości egzemplarzy, czy charakterze publikacji.
Tym tekstem nie wyczerpujemy tematu licencj.! Pragniemy również przypomnieć, że chociaż jest sporo nawiązań do artykułów prawnych, tekst nie jest poradą prawną.
